Της Φανής Σοβιτσλή
Fsovitsli@makthes.gr
“Κόκκινος συναγερμός” σήμανε τις τελευταίες μέρες στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης,
όταν το ειδικό μηχάνημα παρακολούθησης των απορριμμάτων ανίχνευσε
ποσότητες ραδιενεργών αποβλήτων σε πέντε φορτία των δήμων Θεσσαλονίκης,
Θέρμης και Ευόσμου.
Η ύπαρξη τέτοιου είδους απορριμμάτων ανάμεσα σε άλλα, οικιακού τύπου που
αποτίθενται στον ΧΥΤΑ, προκάλεσε αναστάτωση στους εργαζομένους, καθώς
φοβούνται ότι πριν από την εγκατάσταση του μηχανήματος ουδείς γνωρίζει
πόσες ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων για τη δημόσια υγεία και το
περιβάλλον θάφτηκαν στον ίδιο χώρο.
Δεν είναι εξάλλου η πρώτη φορά που οι εργαζόμενοι εντόπισαν επικίνδυνα
απόβλητα, κυρίως νοσοκομειακά, σε απορριμματοφόρα δήμων της
Θεσσαλονίκης. Αυτήν τη φορά ωστόσο διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος είναι
μεγαλύτερος, καθώς τα ραδιενεργά απόβλητα, όπως ουροσυλλέκτες, οροί,
ακτινογραφίες κ.ά. ήταν ανακατεμένα με οικιακά απορρίμματα, που σημαίνει
ότι πετιούνται σε σακούλες μέσα στους κοινούς κάδους. Για όλα αυτά όμως
έχουν γνώση μόλις τον τελευταίο μήνα, οπότε και λειτουργεί το μηχάνημα
ανίχνευσης ραδιενεργών υλικών που τοποθέτησε ο Σύνδεσμος ΟΤΑ νομού
Θεσσαλονίκης, που είναι ο υπεύθυνος για τον ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Το πρόβλημα
στην περίπτωση αυτή είναι ακόμα μεγαλύτερο καθώς το μηχάνημα
τοποθετήθηκε από την εταιρεία που το προμηθεύτηκε ο Σύνδεσμος, αλλά δεν
έχει πιστοποιηθεί από την Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας του Δημόκριτου.
Και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην είναι γνωστό προς το παρόν αν οι
συγκεντρώσεις ραδιενεργών στοιχείων είναι χαμηλές ή υπερβαίνουν τα
επιτρεπτά όρια. Η διαδικασία της πιστοποίησης θα γίνει σε ένα δεκαήμερο,
καθώς η διοίκηση του Συνδέσμου κάλεσε κλιμάκιο της Επιτροπής Ατομικής
Ενέργειας να πιστοποιήσει το μηχάνημα και να ελέγξει τον χώρο του ΧΥΤΑ
για τυχόν ραδιενέργεια.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Εργαζομένων στο ΧΥΤΑ, Κώστα Ζέρβα,
τα πρώτο φορτίο, όπου το μηχάνημα χτύπησε “κόκκινο”, εντοπίστηκε τη
Μεγάλη Τετάρτη και προερχόταν από τον δήμο Ευόσμου. Το επόμενο φορτίο
όπου ανιχνεύθηκαν αντίστοιχα απόβλητα προερχόταν από τον ίδιο δήμο, ενώ
τα υπόλοιπα από τους δήμους Θέρμης και Θεσσαλονίκης. “Οι φόβοι και οι
ανησυχίες μας είναι απολύτως δικαιολογημένοι, διότι υπάρχει το μηχάνημα
αλλά δεν είναι πιστοποιημένο από την αρμόδια Επιτροπή Ενέργειας και
εμείς δεν ξέρουμε σε τι βαθμό έχουμε εκτεθεί από αυτά τα απόβλητα”
τόνισε στη “Μ” ο κ. Ζέρβας.
Ευθύνες σε κλινικές και ιατρεία
Οι εργαζόμενοι εκτιμούν ότι τα ραδιενεργά απόβλητα που εντοπίστηκαν με
τη βοήθεια του μηχανήματος προέρχονται από μικρές κλινικές, διαγνωστικά
κέντρα και ιατρεία που λειτουργούν σε διάφορες γειτονιές. “Όλοι αυτοί
γνωρίζουν τη νομοθεσία που προβλέπει την αδρανοποίηση αυτών των υλικών,
αλλά για να αποφύγουν το κόστος επιλέγουν την εύκολη λύση και τα πετούν
στους κοινούς κάδους, ενώ γνωρίζουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τη
δημόσια υγεία και το περιβάλλον”, υπογράμμισε ο κ. Ζέρβας.
Οι εργαζόμενοι ωστόσο επισημαίνουν ότι το πρόβλημα δεν αρχίζει και δεν
τελειώνει εδώ, καθώς τα προηγούμενα τρία χρόνια, οπότε και άρχισε η
λειτουργία του ΧΥΤΑ Μαυροράχης και δεν είχε εγκατασταθεί το μηχάνημα,
κανείς δεν ξέρει τι είδους απορρίμματα θάφτηκαν στον χώρο και πόσο
επικίνδυνα είναι για το περιβάλλον. Για αυτό προτείνουν στο εξής οι
έλεγχοι των φορτίων των απορριμμάτων να γίνονται και από τους δήμους,
καθώς οι οδηγοί των απορριμματοφόρων είναι σε θέση να ξέρουν από ποια
σημεία των κατά τόπους δήμων κάνουν την αποκομιδή των σκουπιδιών.
Αποδεκτή η υπέρβαση φυσικών ορίων
Τα επίμαχα πέντε φορτία με τα ραδιενεργά απόβλητα, μετά τον εντοπισμό
τους από το ειδικό μηχάνημα, επέστρεψαν πίσω στους δήμους από όπου
προήλθαν, χωρίς ευτυχώς να ταφούν κάπου αλλού. Οι δήμοι φρόντισαν να
θρυμματίσουν τα απορρίμματα, μοιράζοντας τα αρχικά φορτία, ούτως ώστε τα
ραδιενεργά υπολείμματα να μην εντοπιστούν στο μηχάνημα ή αν είναι
οριακά, να τους επιτραπεί η είσοδος στον ΧΥΤΑ.
Σύμφωνα μάλιστα με τον προϊστάμενο του ΧΥΤΑ Μαυροράχης, Πάρι Καραγκούνη,
τα ραδιενεργά στοιχεία έχουν συγκεκριμένο χρόνο ζωής και όταν φτάσουν
εκ νέου στον ΧΥΤΑ να μην ανιχνευτούν οι μικροποσότητες στο μηχάνημα. “Η
υπέρβαση των φυσικών ορίων ραδιενεργών αποβλήτων είναι γενικώς αποδεκτή,
οπότε σε τέτοια περίπτωση μπορούν τα απορρίμματα να περάσουν στον χώρο
του ΧΥΤΑ” σημείωσε ο κ. Καραγκούνης.
Τα φορτία δεν θάφτηκαν
Τον εντοπισμό ραδιενεργών υλικών σε πέντε φορτία παραδέχθηκε και ο
πρόεδρος του Συνδέσμου ΟΤΑ, Γιάννης Ζουρνάς. Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι τα
φορτία με τις ενδείξεις ραδιενεργών αποβλήτων δεν πέρασαν και δεν
θάφτηκαν στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Εντοπίστηκαν, όπως είπε, στην είσοδο,
όπου με ειδική συσκευή γίνεται έλεγχος των φορτίων των απορριμμάτων και
επεστράφησαν στους φορείς που τα είχαν συλλέξει. Ο κ. Ζουρνάς σημείωσε
ακόμα ότι ήδη απέστειλε έγγραφο στον Δημόκριτο, προκειμένου την άλλη
Παρασκευή να επισκεφθεί τον ΧΥΤΑ κλιμάκιο της Επιτροπής Ατομικής
Ενέργειας, για να πιστοποιήσει το μηχάνημα και να ελέγξει τον χώρο για
τυχόν ραδιενέργεια. “Ο ΧΥΤΑ είναι το καλύτερο περιβαλλοντικό έργο στην
Ευρώπη και το μηχάνημα που προμηθευτήκαμε διασφαλίζει την εύρυθμη και
απολύτως αξιόπιστη λειτουργία του”, επισήμανε ο κ. Ζουρνάς.
Ο ΧΥΤΑ και τα άλλα έργα
-
Ο ΧΥΤΑ που χωροθετήθηκε και λειτουργεί στη Μαυροράχη της δημοτικής
ενότητας Λαχανά εγκαινιάστηκε το Νοέμβριο του 2008 από τον τότε υπουργό
Εσωτερικών Θ. Νάκο. Αποτελεί το πρώτο μεγάλο περιβαλλοντικό έργο του
περιφερειακού σχεδιασμού, ενώ η σύμβαση με την ανάδοχο εταιρεία
υπογράφτηκε το 2005. Δέχεται ημερησίως μέχρι και 2.000 τόνους οικιακών
απορριμμάτων από όλους του δήμους της Θεσσαλονίκης. Έχει διάρκεια ζωής
33 χρόνια, ωστόσο με την κατασκευή του εργοστασίου μηχανικής διαλογής
μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 100 χρόνια.
-
Στον ίδιο χώρο αναμένεται η κατασκευή και λειτουργία εργοστασίου
ενεργειακής αξιοποίησης (εργοστάσιο καύσης), έργο που βρίσκεται στο
στάδιο των εγκρίσεων από το ΥΠΕΚΑ.
-
Μετά τον ΧΥΤΑ βορειοδυτικού τομέα στη Θεσσαλονίκη σχεδιάζεται και ο
Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) -έργο που χωροθετείται στον
Άγιο Αντώνιο στον πρώην δήμο Βασιλικών και όπου θα οδηγείται το 40% των
απορριμμάτων της ανατολικής Θεσσαλονίκης.
-
Ο περιφερειακό σχεδιασμός προβλέπει ακόμα τη λειτουργία Σταθμού
Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) στην Ευκαρπία σε οικόπεδο του Συνδέσμου
ΟΤΑ. Πρόκειται για το πρώτο στην Ελλάδα κλειστού τύπου ΣΜΑ, ο οποίος θα
διαχειρίζεται τα απορρίμματα 14 δήμων της ΒΔ Θεσσαλονίκης. Με τη
λειτουργία του θα εξαλειφθούν οι οχλήσεις και οι οσμές από τα σκουπίδια,
θα περιοριστούν σημαντικά τα έξοδα των δήμων για προσωπικό και καύσιμα,
ενώ
- θα δημιουργηθούν 60 νέες θέσεις εργασίας.
πηγη
Ετυμολογία 
